منسوب به محبوب

فلسفه بوسیدن ضریح امامان و تبرّک کردن چیست؟

پیامبران و امامان بدان جهت که بندگان شایسته خداوند هستند، سزاوار احترام و محبت هستند.

احترام و ابراز ارادت به آنان، بدان جهت نیست که برای آنان در مقابل خدا، مقام و ارزشی مستقل قایل باشیم؛ بلکه آنان مستقل از خدا هیچ ندارند و همه عظمت آنان و عشق و محبت ما به ایشان، ناشی از آن است که آنان در اوج معرفت، بندگی و عبودیت حضرت حق قرار دارند و مورد عنایت خاص پروردگار می‏باشند.

بوسیدن ضریح امامان علیهم‌السلام و اولیای الهی، برخاسته از عشق و محبت نسبت به آنان است؛ همان گونه که عاشق، هر چیزی را که منتسب به معشوق است، می‏بوید و می‏بوسد و به سینه می‏چسباند.

برای زائر امام معصوم علیه‌السلام، خود سنگ و چوب ارزشی ندارد. بوسیدن ضریح و در و دیوار حرم، از آن جهت است که منسوب به محبوبش؛ یعنی، امام معصوم است.

به تصریح قرآن کریم، حضرت یعقوب، لباس یوسف را بر چشم خود نهاد و بینایی خود را باز یافت:

«فَلَمَّا أَنْ جأ الْبَشِیرُ أَلْقاهُ عَلی‏ وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِیراً قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَکُمْ إِنِّی أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ ؛ پس چون مژده رسان آمد، آن پیراهن را بر چهره او انداخت، پس بینا گردید. گفت: آیا به شما نگفتم که بی‏شک من از عنایت خدا چیزهایی می‏دانم که شما نمی‏دانید. »  (یوسف/96)

تبرّک و استشفا به پیراهن یوسف، نمونه‏ای از تبرّک و استشفا به چیزی است که به شکلی منسوب به اولیای الهی است.

بر اساس روایات معتبر نزد شیعه و سنی، اصحاب پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله هنگام وضو گرفتن ایشان، هجوم می‏آوردند تا هر کسی قطره‏ای از آب وضوی ایشان را به عنوان تبرّک برگیرد؛ به گونه‏ای که نمی‏گذاشتند قطره‏ای از آب وضوی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بر زمین بریزد و اگر به کسی چیزی نمی‏رسید. (صحیح بخاری، ج 1، ص 33)

اگر تبرّک جستن به قطرات آب، شرک و حرام بود، وظیفه آن حضرت نهی و بازداشتن اصحاب از این عمل بود.

بنابراین بوسیدن و تبرّک جستن، بدون اعتقاد به الوهیت یا ربوبیت (فاعلیت استقلالی) شرک نیست.